Stok Denetim Kontrol ve Raporları Periyodik Sayımlar

Stokların, var olma ve değerlemesiyle ilgili denetim amaçlarının karşılanması diğerlerinden biraz daha güç ve zaman alıcı olduğundan bu hesabı etkileyen üretim ve mal oluş işlemlerinin ayrı bir işlem döngüsü olarak ele alınması gerekir. Esasen bu döngü üretim maliyetlerine yüklenen madde ve malzemelerin girişi nedeniyle satın alma ve ödemeler döngüsüyle ve üretimde kullanılan işçiliklerin maliyetlere yansıtılması sebebiyle de ücret ve personel döngüsüyle yakından ilgilidir. Ancak bu döngüde yer alan girdilerin önemli kısmı diğer döngülerin parçası olarak test edildiği için odaklaşma daha çok stoklar, bunların mal oluşu, fiziken mevcut olması ve değerlemesi üzerinde olur.


Özellikle stoklar farklı yerleşim birimlerinde, çok cesitli tür, kalite, miktar ve fiyattan takip edilmeleri gerektiğinden bunların kontrol ve yönetimine işletme yönetimlerinin oldukça önem vermeleri gerekir.

İşletme varlıkları içerisinde en yüksek paya sahip olan stokların Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine, Muhasebenin Temel Kavramlarına, Uluslararası ve Ulusal Muhasebe Standartları ile vergi mevzuatına uygun olarak kayıtlara alınıp, alınmadığının, değerlemeölçülerine uygun olarak değerlenerek finansal tablolarda dürüst bir biçimde raporlanıp,raporlanmadığının araştırılması stok hesaplarının denetiminde temel amacı oluşturmaktadır.

Stokların doğru olarak raporlanabilmesi işletmede etkin bir belgeleme sisteminin veayrıntılı bir muhasebe kayıt düzeninin kurulmasını gerektirmektedir. Bu da ancak işletmedeuygun bir biçimde işletilen iç kontrol sisteminin varlığına bağlıdır. Çünkü işletmelerde etkinbir iç kontrol sisteminin varlığı, güvenilir finansal raporlama yapılması, faaliyetlerin etkin veverimli yürütülmesi, kanun ve düzenlemelere uygunluk anlamına gelmektedir. Bu nedenlestok hesaplarında yer alan ve finansal tablolara yansıtılan bilgilerle ilgili olarak işletmeyönetiminin iddialarının gerçekten doğru olup, olmadığının değişik denetim teknik veyordamları uygulanarak ortaya konulması ve stoklara ilişkin tutarların finansal tablolarındürüstlüğünü gösterecek şekilde doğru bir biçimde raporlanarak bu tablolarda yer almasınınsağlanması açısından işletmede etkin bir iç kontrol sisteminin varlığı ve iç denetim büyükönem arz etmektedir.